Graag geven we aan onze kinderen een planeet door die schoon en groen en leefbaar is, voor mens en dier. Klimaatbeleid is geen geldverkwistende linkse hobby van naïeve wereldverbeteraars, het is bittere noodzaak om te overleven. Want het klimaat verandert en extremen in het weer komen steeds vaker en heviger voor. Dat betekent dat we moeten overstappen op schonere energiebronnen, energie moeten besparen, moeten investeren in maatregelen tegen extreme hitte, droogte en wateroverlast en zorgvuldig moeten omgaan met onze leefomgeving.
Ook de inwoners en het bedrijfsleven in Zoetermeer zijn gebonden aan de afspraken in het Klimaatakkoord van Parijs uit 2015. Of we de doelstellingen gaan halen, hangt in grote mate af van de steden. Meer dan de helft van de CO2-uitstoot komt namelijk uit stedelijk gebied. Dus heeft Zoetermeer als derde stad van Zuid-Holland daarin ook een verantwoordelijkheid. De PvdA gaat ervan uit, dat onze gemeente samen met de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de Provincie en het Rijk alles op alles zet om de nu al merkbare gevolgen van de klimaatverandering op te vangen.
5.1 De energietransitie
Al eerder heeft het gemeentebestuur afgesproken, dat Zoetermeer in 2040 aardgasvrij zal zijn. Het isoleren van oudere woningen, het bouwen van duurzame energie-opwekkers en het aanpassen van het warmtenet: goedkoop is het allemaal niet en áls de investering zich al terugbetaalt, is dat pas na vele jaren. De energietransitie biedt echter volop kansen voor schone lucht, betere huizen, betaalbare energielasten en meer werkgelegenheid.
Duurzaamheid puur benaderen vanuit een kosten-batenanalyse is dus niet verstandig, want we kunnen niet op onze handen blijven zitten. Wel wil de PvdA koste wat kost voorkomen, dat de energietransitie de ongelijkheid en tweedeling vergroot. Nu zien we dat huishoudens met hoge inkomens hun huis en autobezit met subsidies kunnen verduurzamen, terwijl gezinnen met lage inkomens in hun tochtige woning met hoge energielasten achterblijven. Duurzaamheid en klimaat mogen nooit leiden tot een tweedeling tussen klimaatwinnaars en -verliezers. Je kunt niet groen doen als je rood staat, dus moeten we huiseigenaren die in de financiële problemen zitten en huiseigenaren die verduurzaming eigenlijk niet of nauwelijks kunnen betalen helpen met subsidies of bijvoorbeeld een renteloze lening.
De verduurzaming van onze huizen en gebouwen moet haalbaar en betaalbaar zijn voor alle Zoetermeerders. De PvdA hamert daarom op ontzorging van inwoners en bedrijven, op goede informatievoorziening en een actieve rol van de gemeente als informatieverstrekker, subsidiegever, aanjager en verbinder van alle partijen die daarvoor nodig zijn. We zijn voor een goedgevuld Duurzaamheidsfonds om de energietransitie een flinke boost te geven.
Hiervoor kan een deel van de opbrengst van de Eneco-aandelen gebruikt worden.
De PvdA is optimistisch, maar ook realistisch. Niet alles kan tegelijk en binnen één raadsperiode. Daarom hameren we op een slimme manier van rapportage en verantwoording, zodat we steeds weten wat we al bereikt hebben en waar we de komende jaren een tandje moeten bijzetten. We vertrouwen op een constructieve samenwerking met alle inwoners, bedrijven, woningbouwcorporaties, instellingen en andere organisaties in de stad die zich bezighouden met duurzaamheid en groen.
De PvdA streeft naar een duurzaamheidsbeleid dat zich behalve op de energietransitie en een groene leefomgeving ook richt op het afvalbeleid, lucht- en waterkwaliteit, mobiliteit en duurzaam inkopen en aanbesteden. Een integrale benadering dus.
Onze keuzes:
Een wethouder voor duurzaamheid
Gezien het belang van het onderwerp en de gewenste samenhang tussen de genoemde beleidsterreinen wil de PvdA dat er een coördinerend wethouder voor duurzaamheid komt.
Je energiebron vervangen voor zonnepanelen, windenergie en warmtenetten
De vervangende energiebronnen moeten duurzaam en hernieuwbaar zijn. Hierbij denken we met name aan zonnepanelen, windenergie en aan onderzoek naar de aansluiting op grootschalige warmtenetten van de Gasunie en de Provincie.
Zet zonnepanelen op daken van burgers, scholen, gemeente-accommodaties en (logistieke) bedrijven
De PvdA wil dat de gemeente actief het gebruik van zonnepanelen op daken van burgers maar vooral op scholen, gemeente-accommodaties en (logistieke) bedrijven blijft stimuleren. Het aandeel windenergie wordt in Zoetermeer tenminste op het huidige niveau gehandhaafd. Bij het einde van de levensduur van windmolens komt er een goede vervanging die minstens evenveel stroom oplevert.
Alle woningen aardgasvrij
Om de doelstelling ‘in 2040 aardgasvrij’ te kunnen halen, worden alle nieuwbouwwoningen aardgasvrij opgeleverd en zullen eind 2026 tenminste 5000 bestaande woningen aardgasvrij zijn omgebouwd.
De verduurzaming van je eigen huis of buurt via energiecoaches
De PvdA stimuleert de aanstelling van energiecoaches voor de verduurzaming van Zoetermeer. Dit kunnen basisbanen zijn. Na een opleiding kunnen de energiecoaches samen met de wijkbewoners uitvoering geven aan de verduurzaming van hun eigen huis en/of buurt.
Maak afspraken over woningen verduurzamen of vervangen
In de prestatieafspraken met de lokale woningbouwcorporaties wordt opgenomen welke woningen in de raadsperiode worden verduurzaamd en welke verouderde en niet rendabel te verduurzamen woningen vervangen moeten worden. Uitgangspunt is dat de verduurzaming woonlastenneutraal is, zodat de bewoners er niet op achteruitgaan.
Waar kan: verduurzaam huur- én koopwoningen tegelijkertijd
Als een woningcorporatie in een wijk of buurt haar woningen gaat verduurzamen, bevorderen wij gelijktijdig de verduurzaming van vrije-sectorhuurwoningen en koopwoningen in die wijk of buurt. Dit is efficiënt en iedereen kan meedoen. We geloven in een wijkgerichte aanpak. Meerzicht, Buytenwegh en Seghwaert krijgen voorrang.
Een burgerberaad voor draagvlak en betrokkenheid bij de energietransitie
Samenwerking met inwoners en organisaties is essentieel voor het draagvlak en de betrokkenheid. DuurSamen, DEZo en Zoetermeer Aardgasvrij zijn goede voorbeelden van platforms waar samen wordt gezocht naar antwoorden op de talrijke vragen van huiseigenaren en huurders bij de energietransitie. We streven hierbij naar de oprichting van een Burgerberaad. Een Burgerberaad laat inwoners politici helpen om beslissingen te nemen over complexe – vaak tegenstrijdige – onderwerpen. Een groep gelote burgers doet, op basis van uitgebreide informatie en overleg, ondersteund door experts aanbevelingen over beleid. De energietransitie is een geschikt onderwerp voor een Burgerberaad.
Steun voor het oprichten van een energie-coöperatie
De PvdA wil dat de gemeente ondernemende inwoners die samen een energie-coöperatie willen oprichten, ondersteunt met advies en subsidies.
Geen hogere OZB na waardestijging door verduurzaming
Huiseigenaren en -gebruikers die willen investeren in verduurzaming worden ‘gestraft’ met een OZB-verhoging omdat de WOZ-waarde van hun woning is gestegen. Dat kan hen ervan weerhouden om eraan te beginnen. Dat is niet de bedoeling. Daarom wil de PvdA dat de OZB niet wordt verhoogd voor het stukje waardestijging dat door verduurzaming is ontstaan.
Ook sportverenigingen moeten verduurzamen
De combinatiefunctionarissen kunnen de besturen van sportverenigingen ook assisteren bij het verduurzamen van hun accommodaties.
De kwaliteit van schoolgebouwen
5.2 Groen, milieu, klimaat
Zoetermeer staat bekend als “de stad tussen de parken”. Het groene karakter van de stad wordt door onze huidige en toekomstige inwoners zeer gewaardeerd en gekoesterd. De PvdA wil daarom behoedzaam met onze groene omgeving omgaan. De kwaliteit van onze groenvoorzieningen moet tenminste op peil worden gehouden en waar mogelijk versterkt.
Dat botst dikwijls met nieuwbouwplannen die ook broodnodig zijn. De PvdA vraagt daarom bij bouwontwikkelingen altijd extra aandacht voor het behoud van groen, water en biodiversiteit.
Zoetermeer kapt alleen bomen waar nodig en altijd na overleg met inwoners. Groen dat weggehaald wordt, moet elders ruim worden gecompenseerd.
Onze keuzes:
Bij nieuwbouw het groen en het historisch erfgoed beschermen
Een vuurwerkverbod
In navolging van de grote steden Amsterdam, Rotterdam en Utrecht pleit de PvdA in Zoetermeer ook voor een totaalverbod op het afsteken van consumentenvuurwerk vanaf de jaarwisseling 2022/23. Als alternatief wordt tijdens de jaarwisseling een professionele vuurwerkshow georganiseerd.
Maak de stad klimaatadaptief; extra aandacht voor water
Het klimaat verandert en dat betekent een grotere kans op periodes met extreme warmte, droogte of juist hevige buien. Daar moeten we ons op voorbereiden door onze stad klimaatadaptief te maken. Extra aandacht voor de aan- en afvoer van water en voor oppervlaktewater voor recreatie en verkoeling is nodig.
De openbare ruimte groen, natuurlijk en ecologisch onderhouden
Bij het onderhoud van de openbare ruimte kiest Zoetermeer voor natuurlijk, ecologisch bermbeheer en variatie in de beplanting van perkjes en groenstroken. Zoetermeer kapt alleen bomen waar nodig en informeert vooraf de omwonenden. Groen dat verdwijnt moet elders gecompenseerd worden. De PvdA wil dat er een beheerkaart komt waarin wordt vastgelegd welke soorten groen we hebben en hoe die moeten worden beheerd.
Een tegel eruit, een plantje erin
De PvdA stelt voor om door middel van een voorlichtingscampagne de bewoners aan te moedigen om hun eigen tuin, dakterras etc. te vergroenen en de tegels de tuin uit te doen (operatie Steenbreek).
De Plas van Poot is een uniek natuurgebied
De Plas van Poot is een uniek natuurgebied aan de oostkant van Zoetermeer, rijk aan bijzondere vogel- en vleermuissoorten. De PvdA wil dat dit natuurgebied beschermd wordt. Ontwikkelingen in het naastgelegen Van Tuyllpark mogen geen negatieve gevolgen hebben voor de dieren en de rust in de Plas van Poot.
Het Van Tuyllpark is en blijft alleen een sportpark
Het Van Tuyllpark is wat de PvdA betreft een sportpark. Behalve het nieuwe zwembad en Silverdome is een flink aantal verenigingen in dit park gevestigd. Ook in het recreatiedeel zijn er voorzieningen voor wandelaars, hardlopers en schaatsers. Voor woningen is geen plaats. Ook om de Plas van Poot – naast het Van Tuyllpark – de unieke natuurplas te laten zijn die het nu is.
De gemeente sluit zich de aan bij het Schone Lucht Akkoord
Zoetermeerders hebben recht op een gezonde leefomgeving. Vooral bij de grote doorgaande wegen laat de luchtkwaliteit te wensen over. Helaas wordt er niet of nauwelijks gemeten. De PvdA vindt dat er beter gemeten moet worden. Bij normoverschrijding zijn maatregelen noodzakelijk. In dit verband is de PvdA voorstander van de aansluiting van onze gemeente bij het Schone Lucht Akkoord in navolging van alle 12 provincies en 81 gemeenten.
Er moet een stookalert voor houtstook komen
Als de strengste emissienormen worden gehanteerd, blijft houtstook mogelijk. Als de normen aantoonbaar worden overschreden en de gezondheid van omwonenden geschaad wordt, zal handhavend moeten worden opgetreden. Via een ‘stookalert’ kunnen inwoners met een kachel of open haard zien of het weer het stoken toelaat.
5.3 Afvalbeleid en Referendum
Zoetermeer produceert per inwoner veel te veel restafval en daar moeten we samen hoognodig wat aan doen. Niet alleen voor het milieu, maar ook voor de portemonnee van inwoners en gemeente. De gemeenteraad heeft een nieuw Afvalbeleidsplan vastgesteld. Niet iedereen was het eens met het nieuwe plan; de PvdA heeft ook tegen gestemd. En nu komt er een referendum over. De inwoners mogen aangeven of ze het ermee eens zijn of niet. Dat is in onze democratie een goede zaak.
Onze keuzes:
Wij zijn tegen diftar en daarom stemmen wij tegen bij het referendum
Wat de PvdA betreft, is het ophalen van huishoudelijk afval een kerntaak van de gemeente en een basisvoorziening voor onze inwoners. Daar betalen we allemaal al via de gemeentelijke belastingen voor. Een gedragsverandering bewerkstelligt de PvdA het liefst door informeren, verleiden en ontzorgen in plaats van verbieden, straffen en inwoners meer laten betalen.
Wij zijn daarom tegen diftar, het nieuwe systeem waarbij je meer gaat betalen als je meer afval produceert. Omdat de PvdA tegen diftar is, is de PvdA TEGEN het nieuwe Afvalbeleidsplan.
Het maakt echter nogal uit of je in een flat woont of een eengezinswoning hebt, of je veel medisch afval hebt of dat je luiers weg moet gooien. Ook is nog veel onduidelijk over de vaste en variabele tarieven die inwoners gaan betalen. Wij zijn niet overtuigd dat er van diftar de juiste financiële prikkel en dus de juiste gedragsverandering uitgaat. Dan moet je dat hele afrekensysteem niet willen optuigen.
De grote vraag is: blijven we bij bronscheiding (dus: zoveel mogelijk al thuis ‘bij de bron’ afval scheiden of naar de bakken bij het winkelcentrum brengen) of gaan we aan nascheiding doen (kortweg: gooi ook het plastic maar in de grijze kliko en pas bij de afvalverwerker wordt het gescheiden)? De PvdA is niet tegen bronscheiding, want dat zorgt zeker voor bewustwording en gedragsverandering bij onze inwoners. Maar wel hebben we grote twijfels bij het nú inzetten op nog meer bronscheiding, als zoveel gemeenten overgaan op nascheiding en waarbij – als dat met z’n allen goed doen – het gebruiksgemak en de uiteindelijke milieuwinst groter is. Meer onderzoek daarnaar is nodig.
Bovenstaande vragen komen aan bod bij het referendum tegelijkertijd met de gemeenteraadsverkiezingen. Tot dan toe is het nieuwe beleid van de gemeente op pauze gezet en geldt nog het oude beleid.
Lees meer bij onze standpunten: https://zoetermeer.pvda.nl/standpunten/afvalbeleidsplan-en-referendum/