Met veel plezier blikken PvdA-voorzitter Lennie Huizer en GroenLinks-voorzitter Klaas Dijkhuis samen terug op hun voorzitterschap. Lennie was voorzitter vanaf 2023 na gemeenteraadslid en wethouder te zijn geweest. Klaas was secretaris en voorzitter vanaf 2019.
Lennie: “Ik vond het voorzitterschap heerlijk. Door het contact met allemaal erg aardige mensen en door het mooie proces van samenwerking met GroenLinks. Vergaderen is mijn core business zeg ik altijd, maar in de aanloop naar de raadsverkiezingen van volgend jaar wil ik niet alleen maar thuis zitten achter de computer. Ik ben bijna 79 en ik kan door mijn heupklachten niet meer mee met langs de huizen gaan. Daar voel ik me een beetje schuldig over. Daarom draag ik de voorzittershamer graag en met veel vertrouwen over aan Taco Kuiper. Maar ik blijf bestuurslid.
Klaas: “Ja ook voor mij was mijn tijd als partijvoorzitter een warm bad, een heel goede tijd met allemaal betrokken mensen die in mijn bubbel pasten, haha. Ik vond de gesprekken bij het huis-aan-huis gaan prettig en leerzaam. Dan hoor je pas goed wat de Zoetermeerders bezighoudt. Ik heb zo op mijn beurt wel iets voor mensen kunnen betekenen, denk ik.Toen ik in 2018 met pensioen ging, wilde ik politiek iets bestuurlijks doen, niet meer alleen GroenLinks stemmen. Ik werd secretaris in het partijbestuur en uiteindelijk voorzitter. Nu merk ik dat ik me altijd ontzettend verantwoordelijk heb gevoeld voor alles om me heen, maar dat ik dat nu lang genoeg heb gedaan, ook als directeur van een basisschool. Het meest emotioneel betrokken was en ben ik bij de politiek. Ik zal actief blijven voor de partij, bijvoorbeeld voor Open Monumentendag en de Duurzaamheidsmarkt. Ik zit in veel netwerken. Maar wat er in de partij gebeurt, zal niet meer onder mijn hoofdverantwoordelijkheid vallen. Dat is een prettig gevoel.”
Lennie: ”Dat herken ik wel. Dat is een lekker gevoel.”
Over gevoelens gesproken, de linkse cabaretier Teun van den Elzen zei GroenLinks te zijn op de manier waarop Jesse Klaver dat volgens hem is: je komt heel graag op voor de onderkant van de samenleving, maar liever niet mee in aanraking. Trappen we hier op de staart van het veelgenoemde cultuurverschil tussen PvdA en GroenLinks?
Lennie: “Ik geloof daar niet zo in hoor. We zijn allemaal Zoetermeerders en daar wil je voor opkomen. Ik ken geen GroenLinkser in Zoetermeer met wie ik dat zogenaamde cultuurverschil merk. Misschien feesten wij wat meer. GroenLinks is wat soberder, wat filosofischer ingesteld dan de PvdA. GroenLinksers zijn gewend aan samenvoegen, want ontstaan uit verschillende partijen, maar verder zou ik het niet weten. Het gaat niet altijd om verschillen tussen partijen. Ook binnen partijen denkt niet iedereen hetzelfde. Daar moet ruimte voor zijn. We zijn allemaal verschillende mensen met verschillende achtergronden en gewoontes. Het is maar net in welke bubbel je opgroeit, maar dat staat samenwerking niet in de weg. GroenLinks is actiever huis-aan-huis. Daar zijn jullie een meester in, Klaas. Wij werken meer met een kraam op de Markt.”
De PvdA was een partij met veel aanhang onder arbeiders, ‘gewone’ Nederlanders en krijgt die grote aanhang waarschijnlijk niet terug met GroenLinks erbij. De PvdA was een volkspartij, GroenLinks niet.
Lennie: “Wat bedoel je met arbeiders, met ‘gewone’ Nederlanders? Daar heb ik moeite mee. We zijn allemaal arbeiders, werknemers. De politiek moet voor alle mensen opkomen en zeker voor wie dat het meest nodig heeft, ook voor vluchtelingen. Ja, veel kiezers zijn op een van de vele andere partijen gaan stemmen. Ik denk onder invloed van de vele sociale media. Mensen mogen natuurlijk zeggen wat ze willen, al zou een beetje meer fatsoen goed zijn, maar de politiek is ingewikkelder geworden als je die niet dagelijks volgt. In de sociale media heerst vaak een sfeer van wantrouwen ten opzichte van de overheid. ‘De’ politiek zou nooit denken aan mensen die het moeilijk hebben. Dat zijn veel mensen gaan geloven. Onterecht. Ik kan me daar boos over maken, want de meeste politici zijn geen pluche zitters. Ze willen echt iets voor mensen betekenen.”
Toch gaapt er een kloof tussen ‘Den Haag’ en veel kiezers. Dat werkt door bij raadsverkiezingen. Binnen de PvdA is het begrip voor het leven aan de onderkant van de maatschappelijke ladder geërodeerd en bij GroenLinks was dat begrip altijd al onvoldoende, zegt oud-directeur Tim ’S Jongers van de Wiardi Beckman Stichting. Hij wil de linkse strijd terugbrengen naar de straat en meer erkenning van de strijd van lokale politici voor hun bestaansonzekere inwoners.
Klaas: “Ja, hij heeft zelf ervaring met armoede in België, heeft daar veel last van gehad. Hij heeft een goed boek geschreven over de kloof tussen ‘Den Haag’ en de mensen onderaan de maatschappelijke ladder: ‘Armoede uitgelegd aan mensen met geld’. Hij merkte die kloof op een Nederlands ministerie. Op zo’n ministerie wordt beslist over daklozen bijvoorbeeld. Met de beste bedoelingen maar zonder voeling met betrokkenen te hebben. Denkend aan die cabaretier: Jesse Klaver komt zelf niet uit een armoedetoestand, maar praat wel mee over armoede, net als zijn politieke collega’s van alle partijen.”
Lennie: “Daar ontkom je niet aan. Politiek is een vak apart. Het vraagt iets meer dan alleen maar op het pluche zitten, zeg ik altijd.”
Wat heeft je partij bereikt voor Zoetermeer?
Lennie: “Te veel om op te noemen. Meer aandacht voor duurzaamheid en groen, de stadsboerderij in Rokkeveen, poppodium De Boerderij met de verkoop van softdrugs. Daarmee waren we een voorloper in Nederland, in samenwerking met de politie en zelfs het CDA, zodat we de straatdealers in de stad kwijtraakten.”
Klaas: “Zonder PvdA en GroenLinks zou het gemeentelijke beleid veel rechtser hebben uitgepakt. Ik heb overigens een opmerking van Jakobien Groeneveld altijd onthouden: via netwerken bereik je soms meer dan via partijpolitiek.”
Een strijdpunt met de VVD is altijd hoeveel sociale woningbouw er moet zijn. In Zoetermeer is dat onder druk van links 35 procent. Moet dat percentage omhoog?
Lennie: “In het begin van de grootschalige bouw in Zoetermeer was dat nog ongeveer 50 procent. Nu is dat een stuk lager inderdaad, ook omdat rijkssubsidies voor sociale woningbouw zijn afgeschaft. Je had toen nog een beschutte koopsector. Soms is het verleden beter dan het heden. Een hoger percentage noemen, vind ik lastig, maar er moet zeker meer worden gebouwd, vooral voor starters en jongeren. Het is jammer dat de bouw van de nieuwe wijk De Entree is vertraagd. Het is daar nu net oorlogsgebied met kale flatkarkassen.
De wachtlijsten voor huisvesting moeten korter worden. Een kleinzoon van me, 22, heeft na vier jaar een sociaal huurflatje gekregen in Oosterheem. Dat vinden we dan verbazingwekkend snel, maar te veel jongeren wonen nog te lang bij hun ouders. Dat komt ook omdat omwonenden bezwaar maken tegen bouwplannen. Dat leidt tot rechtszaken en uitstel. Het is geloof ik vloeken in de kerk, maar ik denk soms: liever wat minder inspraak. Dan heb je maar een beetje minder zon of wat meer drukte om je heen.”
De PvdA en GroenLinks zaten lang verdeeld in het college en in de oppositie. Dat moet lastig zijn geweest voor samenwerking.
Klaas: “Ja, ik zat soms met gekromde tenen op de publieke tribune bij raadvergaderingen, maar nu zitten we allebei in de oppositie en hebben we samen de meeste zetels, 7. Het is een gelijkwaardige krachtsverhouding van partijen. Dat is prettig voor de samenwerking.”
Komt er al snel een fusie tussen PvdA en GroenLinks in Zoetermeer?
Klaas: “Het zal wel 2030 worden, denk ik. Dat hangt ook af van wat er op landelijk niveau gebeurt tussen de partijen.”
PvdA’ers zoals Gerdi Verbeet en Ad Melkert willen geen fusie.
Lennie: “Ik ben het niet met ze eens, maar ze mogen dat vinden natuurlijk. Het verbaast me wel als mensen, vaak ouderen, bang zijn voor verandering. Veranderingen horen bij het leven, ook in het politieke landschap.”
Klaas: “Als ze ervoor zorgen dat kiezers terugkomen, hebben ze recht van spreken. Zolang ze daar niet voor zorgen, denk ik: hou liever je mond.”
Wat gebeurt er in Zoetermeer als de PVV de grootste wordt volgend jaar?
Klaas: “Dat is heel onduidelijk. In de gemeenteraad hoor je de PVV’ers weinig.”
Lennie: ”Ik denk dat de andere partijen geen coalitie met de PVV zullen sluiten. Dan komen ze niet in het college van B en W. Het blijft spannend.”
Hoe moet Zoetermeer er in 2030 uit zien?
Lennie: “Genoeg huizen voor jongeren vooral, meer aandacht voor duurzaamheid en groen. Waarom niet meer groen op de daken? Ik hoop ook op meer activiteit in de binnenstad, op meer leuke evenementen.”
Klaas: “Helemaal mee eens!”
Interview en redactie: Cees Veltman
Bronvermelding: Tim ’S Jongers, Armoede uitgelegd aan mensen met geld.
Uitgave De Correspondent.
