Eerste termijn begrotingsdebat 2020

Woordvoerder: Margot Kraneveldt (gesproken woord geldt)
4 november 2019

Onlangs, bij een discussieavond van onze PvdA-collega’s in Amsterdam, legde wethouder Marjolein Moorman uit waarom volgens haar de PvdA weer stijgt in de peilingen.  Ze zei: “We zijn hard gevallen, maar we zijn zacht geland op onze idealen, en daarop veren we terug. We vertellen weer ons eigen verhaal, dat dichtbij onze waarden ligt.”

Dat was onze fractie hier in Zoetermeer uit het rode hart gegrepen. En het gaf inspiratie voor dit Begrotingsdebat. Want na de teleurstellende houding van deze coalitie bij het Voorjaarsdebat, die ook nog eens werd bevestigd in het debat enkele weken geleden waarbij eigenlijk alleen GroenLinks een échte handreiking naar de oppositie deed, hádden wij als PvdA kunnen zeggen: “weet je wat, laat dat Begrotingsdebat maar zitten. Het heeft toch geen zin, we maken geen alternatieve voorstellen, of we doen helemaal niet mee”. Dat zou wel een statement zijn geweest.

Wij kiezen daar bewust niet voor. Omdat wij als sociaaldemocraten hart hebben voor de inwoners van Zoetermeer. De PvdA wil dat het hen goed gaat, dat kwetsbare groepen in deze stad worden geholpen, dat we onze omgeving leefbaar, veilig  en groen houden, dat we mensen uit armoede halen en aan het werk krijgen.

En om zaken te bereiken, moet je knokken, nooit opgeven. Wij hopen dat deze coalitie zich realiseert dat een open vizier naar de rest van de raad en een minder krampachtige houding als het gaat om wisselende meerderheden, veel beter werkt voor draagvlak, in de raad én in de stad. En daarom doen we ook vanavond weer concrete en constructieve voorstellen om onze stad beter te maken.

Dát er bezuinigd moet worden, begrijpen we. Heus. Maar de PvdA maakt op wezenlijke punten wel andere keuzes.  Wat het bezuinigen extra wrang maakt, is dat er bij het Rijk miljarden op de plank blijven liggen. Het nodige geld voor jeugdzorg bijvoorbeeld wordt niet toegezegd voor na 2021. Dat schuift men af naar een volgend kabinet.

De PvdA wil de wethouders Rosier en Groeneveld een compliment maken: zij beijveren zich samen actief om meer geld voor jeugdzorg los te krijgen. Wij steunen u van harte bij uw acties op dit punt, maar vragen ons wel af waarom het college ervoor kiest om de mogelijke compensatie vanaf 2022 niet in de begroting op te nemen. Het Rijk en de provincie staan dit toe en 2/3 van de gemeenten doet het wel.

U zegt dat u een signaal afgeeft aan het Rijk, maar is het niet een veel krachtiger signaal aan onze eigen inwoners om dit bedrag wél op te nemen in de meerjarenbegroting, zodat sommige bezuinigingen misschien uiteindelijk niet of in mindere mate hoeven te worden ingeboekt?

Bovendien zet dit het Rijk straks misschien wel nóg meer onder druk: als vele gemeenten dit bedrag al in de boeken hebben gezet, kan het Rijk helemaal niet meer achterblijven. Graag een reactie van de wethouder.

Maar genoeg over het Rijk, nu naar onszelf. Naar dingen waar we wél zelf invloed op hebben.

Zoals economische groei, dat is goed voor Zoetermeer. Mensen moeten aan het werk en meedoen. Maar het moet wel goede en duurzame groei zijn. Groei waar iedereen van meeprofiteert. Waarbij mensen met een arbeidshandicap ook aan het werk kunnen tegen fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden.

Twee jaar geleden hebben wij een breed gesteunde motie ingediend waarin we een CAO voor beschut werk bepleiten. Die CAO is er echter nog steeds niet. En dat vinden wij een schande. Daarom vragen wij opnieuw of dit college bij de VNG aan de bel kan trekken. Wij blijven als PvdA strijden voor deze kwetsbare groep mensen, voor wie veel zaken, die voor andere werkenden zo vanzelfsprekend zijn, niet goed zijn geregeld.
Motie 1911-15 PvdA – CAO voor beschut werk opnieuw bepleiten bij VNG

Wat wij ook niet of niet helemaal goed geregeld vinden, zijn de stage-vergoedingen voor onze MBO-studenten. In Zoetermeer zijn goedgeschoolde vakmensen die van het MBO komen een onmisbare schakel in de economische groei van de stad. Dan is het gek dat MBO-studenten tijdens hun stage bij de gemeente minder stagevergoeding krijgen dan stagiairs van het HBO of de universiteit. Terwijl zij net zo hard werken en net zoveel uren maken. Daarom dienen PvdA en D66 een motie in om de stagevergoedingen voor MBO-ers op te trekken naar het niveau van die van HBO/WO-ers. Met een bescheiden bedrag maken we een groot gebaar.
Motie 1911-13 PvdA – Stagevergoedingen mbo en hbo-wo gelijk trekken

Een ander groot gebaar dat de PvdA wil maken is opkomen voor gezinnen in armoede. Veelal hebben zij naast te weinig inkomen ook nog problematische schulden en maken zij gebruik van veel zorg en ondersteuning. Wij zeggen: investeer extra in huishoudens met grote problemen. Dat is goed voor hún portemonnee, én die van de gemeente.

Zorgverzekeraar CZ zette samen met Den Haag een succesvol experiment op. Er werd extra geïnvesteerd in 150 huishoudens met financiële, fysieke en mentale problemen. Na een analyse van 50 huishoudens bleek de investering al dúbbel te zijn terugverdiend.
De huishoudens hadden mínder stress, mínder behoefte aan zorg en de gemeenschap dus ook mínder kosten. Daarom willen wij het college via een motie vragen of het bereid is om samen met zorgverzekeraars en instanties uit het maatschappelijk veld eenzelfde soort experiment ook hier op te starten.
Motie 1911-09 PvdA – Experiment met ‘zinnige zorg’

Ook willen we dat het college iets gaat doen aan de factureringstermijn in de jeugdzorg. We krijgen daar verschillende signalen over en we willen ook van de wethouder weten wat er op dit vlak gebeurt.
Motie 1911-14 PvdA – Factureringstermijn jeugdzorg flink verkorten

Maar áls kinderen eenmaal in armoede opgroeien, moeten we ervoor zorgen dat zij toch aan sport, cultuur en uitjes mee kunnen doen. Bij de behandeling van de Perspectiefnota 2020 is echter besloten structureel op de Zoetermeerpas én op de Klijnsmagelden in totaal 382.000 Euro flink te bezuinigen. En we zouden niet stapelen. Toch?

Laten we deze kwetsbare kinderen ontzien. Daarom doen wij een ultíeme poging om via een amendement deze twee bezuinigingsmaatregelen te schrappen. Een tweede amendement dat wij opníeuw indienen, gaat iets minder ver, maar draait toch ook nog 93.000 euro aan bezuinigingen op de Zoetermeerpas terug door efficiënter om te gaan met de controle van bijstandsaanvragen.
Amendement 1911-A PvdA – Bezuiniging op controle bijzondere bijstand aanwenden om bezuiniging op ZoetermeerPas te verzachten
Amendement 1911-B PvdA – Geen bezuiniging op kinderen in armoede

Voorzitter, een van de grootste uitdagingen van deze stad zijn onze ambities op het gebied van duurzaamheid. In mei 2018 is dit college aangetreden. Wij hebben destijds meteen wethouder Paalvast gevraagd het Actieplan Duurzaam & Groen te actualiseren. Anderhalf jaar later is die actualisatie er nóg niet. Bij de PvdA is het geduld nu écht op.

Niemand weet wat het college van het Zoetermeerse Duurzaamheidspact gaat uitvoeren. Waarom zet je een ambitie in je eigen coalitieakkoord als je die vervolgens totaal niet waarmaakt? Wij gaan het vandaag via een motie voor de laatste keer vragen.
Motie 1911-10 PvdA – Geen uitstel Actualisering ‘Actieplan Duurzaam & Groen’ meer

Wij verzoeken het college eveneens om een vierjaarlijkse beleidscyclus op te starten m.b.t. het duurzaamheidsbeleid. Staat in het Duurzaamheidspact, dus ik hoop op uw aller steun. Aan het begin van een raadsperiode komt er wat ons betreft steeds een herijking van het ‘Actieplan Duurzaam & Groen’ door een nieuw college, en aan het eind van de periode maken we de balans op.
Motie 1911-11 PvdA – Vierjaarlijkse actualisatie- en verantwoordingscyclus duurzaamheidsbeleid

En we vinden dat het aantal zonnepanelen op gemeentelijke daken snel omhoog moet. Ook daar doen we een voorstel voor om met DEZo om de tafel te gaan zitten om te kijken of we daar niet wat sneller vooruitgang in kunnen boeken.
Motie 1911-12 PvdA – Meer zonnepanelen op gemeentelijke accomodaties

Voorzitter, tot slot:

Wij hebben de begroting van het college de afgelopen weken ‘op haar merites beoordeeld’, en moeten haar helaas  ‘met klem ontraden’. Maar uiteindelijk is het oordeel aan de raad als geheel.

De PvdA hoopt van harte dat er nu meer ruimte is in deze raad dan in juni om in wisselende meerderheden tot zinnige aanpassingen van het huidige beleid te komen. Zodat meer kiezers zich kunnen herkennen in de besluiten die worden genomen, zodat meer kiezers zich beter vertegenwoordigd voelen.

Voor de eerste termijn van het begrotingsdebat, verwijzen we naar het bericht van 11 november.